Ziekte van Lyme (Lyme borreliose)

Kat ziek 6Dit artikel gaat over de ziekte van Lyme. De ziekte van Lyme wordt ook wel Lyme borreliose genoemd. De ziekte van Lyme is een infectieziekte. Een infectieziekte is een ziekte die de gastheer schade berokkent en wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van 1 of meer micro-organismen (bacterie, virus, schimmel, prion). Wil je meer weten over andere infectieziekten bij de kat? Lees dan de artikelen over kattenziekte, niesziekte, rabiës, FIP, FIVFeLV en Toxoplasmose. Hieronder lees je meer over de ziekte van Lyme.

Definitie

De ziekte van Lyme (Lyme borreliose) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. De ziekte van Lyme kan zowel bij mens als dier voorkomen. De ziekte van Lyme kent drie stadia. In het laatste stadium kunnen zich diverse klachten over het hele lichaam ontwikkelen.

TeekOorzaak

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi. Deze bacterie is een spirocheet. Dat wil zeggen een dunne spiraalvormige bacterie. De ziekte van Lyme kan alleen worden overgedragen door de beet van een besmette teek. In West-Europa is dit bijna altijd de schapenteek (Ixodes ricinus). De teek zelf wordt besmet als hij bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die de bacterie bij zich kunnen dragen. Vervolgens kan hij de bacterie weer overdragen op (huis)dieren of mensen. Dit gebeurt wanneer hij bloed zuigt door zich in de huid vast te bijten.

Risico

Ongeveer 20% van de teken draagt de bacterie Borrelia burgdorferi bij zich. Maar niet iedere beet van een besmette teek leidt tot de ziekte van Lyme. De kans op verschijnselen van de ziekte van Lyme bij een willekeurige tekenbeet is ongeveer 3%. Deze kans wordt groter naarmate de teek langer op zijn gastheer doorbrengt. Binnen 24 uur is de kans op besmetting erg klein. Na 24 uur begint deze kans echter snel toe te nemen.

Symptomen

De ziekte van Lyme verloopt in een drietal stadia. Deze stadia worden meestal gescheiden door een periode zonder symptomen. Bij de kat zijn deze symptomen minder helder waar te nemen dan bij mensen.

  1. Gelokaliseerd: Dit stadium van de ziekte van Lyme kenmerkt zich door erythema migrans. Dit is een zich uitbreidende rode ringvormige uitslag rond de plaats van de tekenbeet. De erythema migrans ontstaat vaak binnen dagen tot weken na de tekenbeet. Hij verdwijnt meestal vanzelf. Dit betekent echter niet dat de ziekte over is. Bij ongeveer 25% van de mensen met de ziekte van Lyme ontwikkelt nooit een erythema migrans. Bij katten is een eventuele erythema migrans moeilijk op te merken vanwege de beharing.
  2. Vroeg-gedissemineerd: Dit stadium van de ziekte van Lyme begint wanneer de bacterie zich door het lichaam verspreid. De bacterie richt zich vooral op het zenuwstelsel, de huid, de gewrichten en de spieren. Bij de kat kunnen daarom symptomen van vermoeidheid, lusteloosheid, koorts, spierpijn, gewrichtspijn, verminderde eetlust, misselijkheid en braken ontstaan.
  3. Chronisch: Wanneer de ziekte van Lyme niet behandeld wordt ontstaat het chronische stadium. Hierbij verergeren de klachten aan het zenuwstelsel, de huid, de gewrichten en de spieren. Er kunnen neurologische verschijnselen ontstaan, zoals zenuwpijn, krachtsverlies en zelfs verlamming. Ook huidaandoeningen komen voor. Daarbij kunnen er sneller ontstekingen ontstaan. Zo komen artritis (ontsteking gewrichten), meningitis (ontsteking hersenvliezen) en pericarditis (ontsteking hartzakje) voor. Ook zal de kat meer vermoeid en lusteloos zijn.

Diagnose

De diagnose van de ziekte van Lyme kan worden vermoed aan de hand van de anamnese van symptomen als erythema migrans gevolgd door een periode met koorts, vermoeidheid en pijn. Er kan geen kweek worden ingezet, omdat de bacterie Borrelia burgdorferi zeer moeilijk is te kweken in een laboratorium. Wel kan er antilichaamonderzoek plaatsvinden. Dit wordt gedaan door bloed van de kat af te nemen. Deze test geeft echter regelmatig vals-positieve of vals-negatieve uitslagen en is daarmee niet betrouwbaar. Dit leidt in de praktijk vaak tot overdiagnostiek en dus zinloze behandeling.

Behandeling

Mocht de dierenarts door de combinatie van kenmerkende symptomen en een positieve antilichaamtest de ziekte van Lyme vaststellen dan wordt er behandeling met antibiotica ingezet. Bij mensen zijn dit vaak orale antibiotica uit de groep penicillines (penicilline, amoxicilline), macroliden (erytromycine) of tetracyclinen (doxycycline). Deze antibiotica kunnen bijwerkingen geven, zoals misselijkheid, braken, diarree, obstipatie of allergische reacties. De kuur wordt vaak gedurende 2 tot 3 weken ingezet. De meeste katten reageren hier positief op met het verdwijnen van de klachten. Sommige katten blijven echter hun hele leven, vooral bij verminderde weerstand, klachten houden.

Kat teek verwijderenPreventie

Er is geen vaccin beschikbaar tegen de ziekte van Lyme beschikbaar. Het voorkomen van tekenbeten is daarmee de beste preventie. Dit kan door je kat regelmatig te ontvlooien met middelen als selamectine (Stronghold), imidacloprid (Advantage) of fipronil (Frontline). Deze middelen werken vaak ook tegen teken. Daarnaast dien je een kat die naar buiten gaat te controleren op teken. Dit moet dagelijks, omdat de kans op besmetting groter wordt naarmate de teek langer op zijn gastheer doorbrengt. Controleren doe je door je kat te bekijken, te aaien, te kammen of te borstelen.

Teek verwijderen

Vind je een teek? Dan is het belangrijk deze op de juiste manier (!) te verwijderen. Lees hier het artikel over het verwijderen van een teek bij je kat.

Wil je meer weten over tekenbeten en de ziekte van Lyme (bij mensen)? Lees dan deze betrouwbare website van het RIVM.

Een gedachte over “Ziekte van Lyme (Lyme borreliose)

  1. Pingback: Verzorging: Teek verwijderen - alleskatten.nl

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.